25.04.2025, 00:11
GəyirməMədə xəstəlikləri
Mədə-bağırsaq xəstəlikləri hazırda daha çox rast gəlinən xəstəliklər sırasındadır. Buna qidalanmanı, ekologiyanı və bir çox başqa halları səbəb kimi göstərmək olar. Bu xəstəliklərlərin müayinə və müalicəsi isə qastroenteroloqların işidir. Qastroenteroloq mədə-bağırsaq traktının xəstəliklərinin diaqnozu, müalicəsi və həmçinin qarşısının alınması ilə məşğul olur. Onlar qida borusu, mədə, bağırsaq, mədəaltı vəzi, öd kisəsi xəstəliklərini müasir beynəlxalq standartlara uyğun müalicə edirlər.
Sağlam mədə-bağırsaq traktının açarı düzgün həyat tərzi, düzgün qidalanma və stresin olmamasıdır. Bununla belə, az adam özünü bütün risk faktorlarından qoruya bilir. Bundan əlavə, sağlamlıqlarını diqqətlə izləyən insanlarda da xəstəliklər baş verə bilər.
Qastroenteroloqlar mədə-bağırsaq traktının müxtəlif xəstəlikləri ilə işləyirlər. Çox vaxt xəstələr aşağıdakı patologiyaların müalicəsi üçün həkimə müraciət edirlər:
- qida borusunun xəstəlikləri
- mədə xəstəlikləri
- bağırsaq pozğunluqları
- qaraciyər patologiyaları
- öd kisəsi və mədəaltı vəzi xəstəlikləri
- funksional pozğunluqlar
Qastroenteroloqlar mədə-bağırsaq traktının müəyyən bir orqanının xəstəliklərinin müalicəsində ixtisaslaşa bilər. Məsələn, hepatoloqlar qaraciyər, öd yolları və öd kisəsi xəstəliklərini, pankreatoloqlar isə mədəaltı vəzi xəstəliklərini müalicə edirlər. Qastroenterologiya terapevtik bir ixtisasdır, ona görə də bu profildə olan həkimlər adətən cərrahi müalicə etmirlər. Şişləri, mədə-bağırsaq traktının zədələnmiş hissələrini və yırtıqları çıxarmaq üçün xəstə cərrahın yanına göndərilir.
Mədə-bağırsaq traktında hər hansı bir narahatlıq, görüş təyin etmək üçün bir səbəbdir. Ancaq bu, xəstəliyin inkişafını göstərə biləcək yeganə simptom deyil. Həzm sisteminin müxtəlif patologiyalarının əlamətləri:
= qarın nahiyəsində ağrı
= tam yoxluğuna qədər iştahsızlıq
= dəri və göz rənginin dəyişməsi (sarılıq)
= ürəkbulanma, qusma, xüsusən də onlar təkrarlanırsa
= ağız xəstəlikləri ilə əlaqəli olmayan ağız qoxusu
= bağırsaq disfunksiyası: qəbizlik, ishal, nəcisdə qan və ya seliyin olması
= turşuluğun artması, gəyirmə, yanma və ya sinə ağrısı
= obyektiv səbəblər olmadan ani arıqlama.
Əhalinin bütün kateqoriyaları qastroenteroloji patologiyalara həssasdır, lakin bəzi insanlar risk altındadır. Məsələn, yaşlı xəstələr və ya müşayiət olunan xəstəliklərdən əziyyət çəkənlər (şəkərli diabet, böyrək çatışmazlığı, arterial hipertenziya, ürək ritminin pozulması). Bir də irsi meyllilik var. Yaxın qohumlarda mədə-bağırsaq patologiyası diaqnozu qoyulubsa, onlarla qarşılaşma ehtimalı artır. Bunlar aradan qaldırıla bilməyən risk faktorlarıdır - biz yaşa və ya irsiyyətə təsir edə bilmərik.
Xəstənin həyat tərzi də xəstələnmə ehtimalına təsir göstərir. Mədə-bağırsaq traktının patologiyaları daha tez-tez müşayiət olunan amillərin mövcudluğunda baş verir. Bunlardan, düzgün olmayan qidalanma, siqaret çəkmək və spirtli içki qəbul etmək, xroniki stres, dərmanların nəzarətsiz istifadəsi və sair bu kimi halları misal göstərmək olar.
Mütəmadi olaraq profilaktik müayinələrdən keçmək vacibdir. Müalicə üçün proqnoz əlverişli olduqda, erkən mərhələlərdə dəyişiklikləri müəyyən etməyə kömək edirlər.
Qastroenteroloqlar konservativ müalicə üsullarından istifadə edirlər. Bunlara dərman və qeyri-dərman müalicəsi daxildir. Ən təsirli nəticələr əldə etmək üçün həkimlər tez-tez hər iki yanaşmanı birləşdirirlər.