Onurğa haqqında 10 fakt
  • Məqalələr
  • 27.01.2025, 18:09
  • Alo, Həkim

Onurğa haqqında 10 fakt

İnsan onurğasının anatomiyası həm elastiklik, həm də əhəmiyyətli yüklərə tab gətirmək qabiliyyəti tələb edir. Bu funksional xüsusiyyət onurğa sütununun strukturu ilə bağlıdır: fəqərələr gücdən, fəqərəarası disklər və oynaqlar isə elastiklik və hərəkətlilikdən məsuldur.

Buna görə də, sağlam bir bel saxlamaq üçün zəruri şərt əzələ korsetini gücləndirməyə, onurğa strukturlarına qan tədarükünü aktivləşdirməyə, qığırdaq və bağların elastikliyini qorumağa yönəlmiş müntəzəm fiziki məşqlərdir.

Maraqlı faktlar və onurğanın xüsusiyyətləri

- Onurğa heyrətamiz gücə malikdir və 400 kq-a qədər çəkiyə tab gətirə bilir. İntervertebral disklərin şok udma xüsusiyyətləri belə böyük bir yük altında fəqərələrə zərər verməməyə kömək edir. Güclü əzələli korset, ağırlıqların qaldırılması və digər fiziki işlərin yerinə yetirilməsi üçün optimal şərait təmin edərək, fəqərələri fizioloji vəziyyətdə etibarlı şəkildə saxlayır. Buna görə də, ilkin əzələ hazırlığı olmadan ağır çəkiləri qaldırmağa çalışmamalısınız - bu, ciddi zədələrə (əzələ-bağ aparatının, fəqərələrin zədələnməsi, fəqərəarası disk yırtıqlarının əmələ gəlməsi) səbəb ola bilər.

- Gün ərzində onurğanın uzunluğunun dəyişməsi ilə əlaqədar olaraq insanın boyu 1–2 sm dəyişə bilər, gün ərzində insan şaquli vəziyyətdə olur, buna görə də onurğa sütununa dartınma qüvvəsi təsir edir. Bir insanın öz çəkisinin təsiri altında, intervertebral disklər sıxılır, fizioloji əyilmələr güclənir, bu da hündürlüyün bir qədər azalmasına səbəb olur. Gir və ya ştanqla intensiv güc məşqlərindən sonra, gecə istirahətində 2-3 sm hündürlükdə azalma müşahidə oluna bilər, əzələlər rahatlaşır, fəqərəarası disklər genişlənir, buna görə də səhər saatlarında axşam rəqəmləri ilə müqayisədə boy 1-2 sm arta bilər.

- Onurğa bədəndəki yeganə quruluşdur ki, müxtəlif insanlarda fərqli sayda sümük ola bilər. Onurğa sütununun formalaşması zamanı necə birləşməsindən asılı olaraq 4-6 fəqərədən ibarət ola bilər. Yetkinlərdə fəqərələrin sayı 33 ilə 35 arasında dəyişə bilər.

- Onurğanın elastiklik və hərəkətliliyi inkişaf etdirmək üçün böyük potensialı var. Məşq edən insanlarda onurğanın bucağı hər istiqamətdə 180 dərəcəyə çata bilər.

- Artıq çəki onurğa xəstəliklərinin inkişafının səbəblərindən biri ola bilər. Bu vəziyyətdə sadəcə arıqlamaq tez bir rahatlama gətirə və zəifləyən bel ağrısını aradan qaldıra bilər.

- Üzgüçülük onurğa sütununun vəziyyətini normallaşdırmaq üçün layiqincə ən yumşaq və təsirli üsul hesab olunur. Davamlı effekt əldə etmək üçün həftədə 3 saat su gimnastikası kifayətdir.

- Çiyin qayışı olan adi çanta, əzələ spazmlarından tutmuş skolyoza qədər bir sıra bel problemlərinə səbəb ola bilər. Mütəxəssislər çantanı qolunu aşağı tutaraq daşımağı və yükün 3 kq-dan çox olmamasına diqqət yetirməyi tövsiyə edir. Ağırlığı hər iki əl arasında bərabər paylamaq məsləhətdir.

- Onurğa sütununun böyüməsi və formalaşması uşağın həyatının ilk ilində başlayır və 20-22 yaşa qədər davam edə bilər.

- Onurğanın müxtəlif nahiyələrinin travmatik zədələnməsi qadınlara nisbətən kişilərdə daha çox olur. Eyni zamanda, qadınlar endokrin sistemin xüsusiyyətləri ilə əlaqəli olan sümüklərin osteoporozuna daha çox həssasdırlar.

10 Onurğada ağrı daxili orqanlarla bağlı problemləri gizlədə bilər, ona görə də belinizdə ağrı hiss edirsinizsə, özünümüalicədən uzaq olmalısınız. Ağrı qasıq nahiyəsinə yayılırsa, bu, böyrəklər və çanaq orqanları ilə bağlı problemləri göstərə bilər və mədə xorası onurğa sütununda ağrının arxasında "gizlənə" bilər.